Huwebes, Nobyembre 20, 2025

Hilakbot ng kurakot

HILAKBOT NG KURAKOT

hilakbot ng kurakot
ay nakapanlalambot
dapat silang managot
sa inhustisyang dulot

sa bayang binabalot
ng sistemang baluktot,
oligarkiyang buktot
dinastiyang balakyot

sadyang nakatatakot
ang gawa ng kurakot:
krimeng may pahintulot
di man lang nagbantulot

batas na'y binaluktot
ang kaban ay hinuthot
ang buwis ay dinukot
bilyong piso'y hinakot

ng mga trapong buktot
at kuhilang balakyot
na dapat lang managot
at walang makalusot

bansa'y nangingilabot
sa mga ganyang gusot
krimen nilang dinulot
sa bansa nga'y bangungot

- gregoriovbituinjr.
11.20.2025

* litrato kuha sa Plaza Bonifacio sa Pasig noong Nobyembre 8, 2025, bago magsimula ang Musika, Tula, Sayaw sa "Pasig Laban sa Korapsyon"

Miyerkules, Nobyembre 19, 2025

Sa pagluwas

SA PAGLUWAS

doon sa kanluran / ako'y nakatanaw 
habang makulimlim / yaring dapithapon
hanggang sa nilamon / ng dilim ang araw
tila ba nalugmok / sa tanang kahapon

di lubos maisip / ang kahihinatnan
ng abang makatâ / sa pakikibaka
iwing tula'y punyal / sa abang lipunang
minanhid na nitong / bulok na sistema

sa silangan naman, / aking ninanais
ay maghimagsik na / ang mga naapi:
uring manggagawa't / masang anakpawis
batà, kabataan, / pesante, babae

sa aking pagluwas, / dala'y adhikain
at asam ng bayang / tuluyang lumayà
sa pagiging mga / sahurang alipin
maglingkod nang tunay / sa obrero't dukhâ 

- gregoriovbituinjr.
11.19.2025

* mapapanood ang munting bidyo sa kawing na: https://web.facebook.com/share/r/19jxFVwRDx/ 

Doble presyo na ang okra

DOBLE PRESYO NA ANG OKRA

nuong isang araw, sampung piso
lang ang santaling okra, na lima
ang laman, ngayon na'y bente pesos
ang gayong okra, dumobleng gastos

pamahal ng pamahal ang gulay
bente pesos na rin ang malunggay
pati tatlong pirasong sibuyas
tatlong kamatis na pampalakas

O, okra, bakit ka ba nagmahal?
tulad ka rin ng ibang kalakal
na supply and demand ang prinsipyo
sadyang ganyan sa kapitalismo

mabuting sa lungsod na'y magtanim
bakasakaling may aanihin
bagamat matagal pang tumubò
kahit paano'y may mahahangò

- gregoriovbituinjr.
11.19.2025

Martes, Nobyembre 18, 2025

Radyo

RADYO

madalas, bukas ang radyo sa gabi
makikinig ng awit, sinasabi,
may dramang katatakutan, mensahe,
balita, huntahan, paksa'y mabuti

nilalaksan ko ang talapihitan
upang alulong ay pangibabawan
nang di marinig ang katahimikan
nang mawalâ ang kaba kong anuman

subalit pag pinatay ko ang radyo
nagtitindigan yaring balahibo
pag iyon na, pipikit na lang ako
at tinig ng mutya'y pakikinggan ko

laging gayon pag ako'y managinip
kung anu-ano yaring nalilirip
kapayapaan nawa'y halukipkip
sana'y sanay na sa gayong pag-idlip

- gregoriovbituinjr.
11.18.2025    

Pusang galâ

PUSANG GALÂ

may lumapit na namang pusang galâ
sa bahay, tilà hanap ay kalingà
pinatuloy ko sa bahay ang pusà
baka gutom ay mapakain ko ngâ

basta may pusang lumapit sa akin
basta mayroon lang tirang pagkain
tiyak siya'y aking pakakainin
baka siya'y may anak na gutom din

buting gayon kaysa ipagtabuyan
ang pusang dumadalaw sa tahanan
para bang may malayong kaibigan
na kumakatok sa aming pintuan

subalit sa labas pinatutulog
ang mga pusang galâ pag nabusog
may latagan sila kapag inantok
pag nagutom muli, sila'y kakatok

- gregoriovbituinjr.
11.18.2025

* mapapanood ang munting bidyo sa kawing na: https://www.facebook.com/reel/1351776999929255\

Lunes, Nobyembre 17, 2025

Sa ika-84 kaarawan ni Dad

SA IKA-84 KAARAWAN NI DAD

aalis ako mamaya sa lungsod
upang dalawin po ang inyong puntod
upang batiin kayong buong lugod
at matagal ako roong tatanghod

salamat sa lahat ng sakripisyo
upang lumaki kaming pasensyoso,
matatag, nakikipagkapwa-tao
sa buhay ay nagsisikap ng husto

ako po'y taospusong nagpupugay
at nagpapasalamat, aming Itay
sa nagawâ po'y naalalang tunay
gabay ka po namin sa bawat lakbay

salamat po sa inyong mga turò
kayâ kami'y talagang napanutò
muli, maligayang kaarawan pô
pagmamahal nami'y di maglalahò

- gregoriovbituinjr.
11.17.2025

Paghahandang maglakbay sa madaling araw

PAGHAHANDANG MAGLAKBAY SA MADALING ARAW

dapat may laman ang tiyan kung bibiyahe
ng madaling araw, ulam man ay kagabi
pa naluto, mag-ingat lang baka matae
sa biyahe, makiramdam nang di magsisi

kaarawan ni Dad, pupuntang lalawigan
upang makita rin ang inang mapagmahal
magdadala rin ng kandilang sisindihan
isang araw lang doon at di magtatagal

gagayak maya-maya, matapos kumathâ
ng tulâ, ito'y bisyong laging ginagawâ
tula'y tulay sa paglilingkod ko sa madlâ
lalo sa uring manggagawa't kapwa dukhâ

maglalakbay akong umuulan sa labas
walang magagawa umulan mang malakas
tutulog na lang sa biyaheng tatlong oras
mahigit, mahalaga'y daratal nang ligtas

ako'y maliligo, magbibihis, kakain
simpleng paghahanda't malayong lalakbayin
katawang lupa'y sa bus na pagpahingahin
na sa pag-idlip ay kayraming ninilayin

- gregoriovbituinjr.
11.17.2025

Linggo, Nobyembre 16, 2025

Mga Buwayang Walang Kabusugan

MGA BUWAYANG WALANG KABUSUGAN

kung si Gat Amado V. Hernandez
ay may nobelang "Luha ng Buwaya"
balak kong pamagat ng nobela:
"Mga Buwayang Walang Kabusugan"

na tumatalakay sa korapsyon
doon sa tuktok ng pamahalaan
iyan ang isa kong nilalayon
kaya buhay pa sa kasalukuyan

kaya inaaral ko ang ulat
bawat galaw ng mga pulitiko
silang anong kakapal ng balat
oligarkiya't dinastiyang tuso

binaha tayo dahil sa buktot
na pulitikong nagsipagbundatan
pondo ng bayan ay kinurakot
ng mga mandarambong o kawatan

kontrakTONG, senaTONG, at TONGgresman
sa bayan ay dapat lamang managot
panagutin, ikulong, parusahan!
ang mga buktot, balakyot, kurakot!

baguhin ang bulok na sistema
nilang buwayang walang kabusugan
nang sila'y di na makabalik pa
nang kaban ng bayan, di na masagpang

- gregoriovbituinjr.
11.16.2025

* litrato mula sa SunStar Davao na nasa kawing na: https://www.facebook.com/photo/?fbid=1298579265643619&set=a.583843763783843 
* litrato mula sa Philippine Movement for Climate Justice (PMCJ) na nasa kawing na: https://www.facebook.com/photo/?fbid=1265911858906521&set=pcb.1265914755572898 

Talong at SiBaKa

TALONG AT SIBAKA

talong, SIbuyas, BAwang, KAmatis
ang aking pananghaliang wagas
sa trabaho ma'y punò ng pawis
malasa, ito ang pampalakas

tara, tayo nang mananghalian
kaunti man, pagsaluhan natin
gaano man kapayak ang ulam
kita'y maghating kapatid pa rin

ang SIBAKA ay di mawawalâ
minsan, may karne; madalas gulay
paminsan-minsan naman, may isdâ
dahil sa protina nitong taglay

tulong talaga ang talong dito
mapapalatak, nakabubusog
O, mga kasama ko't katoto
pagsaluhan na ang munting handog

- gregoriovbituinjr.
11.16.2025

This is where your taxes go: KURAKOT!

THIS IS WHERE YOUR TAXES GO: KURAKOT!

saan napunta ang buwis ng taumbayan?
tanong iyan ng ating mga kababayan:
OFW, manggagawa, kabataan,
kababaihan, dukha, simpleng mamamayan

saan? nasa bulsa ng buwayang kurakot!
saan pa? sa bulsa ng buwitreng balakyot!
saan pa? sa bulsa ng tongresistang buktot!
ha? sinagpang pa ng ahas! nakalulungkot!

buwis iyon ng bayan! bakit ibinulsa?
para sana di binabaha ang kalsada
bata'y walang bahang papasok sa eskwela
obrero'y walang baha tungo sa pabrika

ay, kayrami palang buwaya sa Senado
insersyon sa badyet, sa ghost project daw ito
pulos mga buwitre naman sa Kongreso
na badyet sa Malakanyang ay aprubado

O, kababayan, anong dapat nating gawin
kung tayo ang botante't employer nila rin
mga kurakot ay ating pagsisibakin!
sa halalan, sila'y huwag nang panalunin!

- gregoriovbituinjr.
11.16.2025

* litrato mula sa google

Sabado, Nobyembre 15, 2025

Ihing kaypalot

IHING KAYPALOT

naamoy ko ang palot na iyon
habang lulan ng dyip tungong Welcome
Rotonda, kaytinding alimuom
na talaga ngang nasok sa ilong

sa pader, ihi'y dumikit dito
kaya pulos karatula rito
saanman magawi ay kita mo
may pinta: Bawal Umihi Dito

kayhirap maamoy ang mapalot
dahil sa ilong ay nanunuot
di pupwede sa lalambot-lambot
baka hinga'y magkalagot-lagot

dapat umihi pag naiihi
kung pantog puputok nang masidhi
subalit saan tayo gagawi
kung walang C.R. nang di mamanghi

kailan pa tao matututo
pader ay di ihiang totoo
upang di magkasakit ang tao
upang di labag sa batas ito

- gregoriovbituinjr.
11.15.2025

A-kinse na

A-KINSE NA

may kwento noong ngayo'y aking naalala:
minsan daw ay lumindol doon sa pabrika
sigaw ng isa: nakupo! katapusan na!
ang sagot ng isa: a-kinse pa lang, tanga!

tulad ng petsa ngayon: Nobyembre a-kinse
sweldo na naman, paldo muli si kumpare
at may pang-intrega na siya kay kumare
may pampa-tuition na sa anak na babae

inaabangang sadya ang araw ng sahod
matapos kinseng araw na nagpakapagod
na ramdam ng manggagawa'y nakalulugod
lalo na't sa pamilya siya ang gulugod

O, kinsenas, kapag ikaw na ang dumatal
nagkalipak man ang palad at kumakapal
ginhawa'y dama matapos ang pagpapagal
sana'y di magkasakit, buhay pa'y tumagal

- gregoriovbituinjr.
11.15.2025

Biyernes, Nobyembre 14, 2025

Bumerang

BUMERANG

matapos raw ang kaytinding bagyo
matapos humupà ang delubyo
mababakas ang gawa ng tao
basura'y nagbalikang totoo

tinapon nila'y parang bumerang
tulad ng plastik sa basurahan
mga binasura'y nagbumerang
tinapon sa kanal naglabasan

parang mga botanteng nasukol
na binoto pala nila'y ulol
binotong sangkot sa ghost flood control
na buwis sa sarili ginugol

binoto'y mga trapong basura
na nagsisibalikan talaga
upang sa masa'y muling mambola
mga trapong dapat ibasura

at kung káya'y huwag pabalikin
ang dapat sa kanila'y sunugin
upang di na makabalik man din
basura silang dapat ubusin

- gregoriovbituinjr.
11.14.2025

* komiks mula sa pahayagang Bulgar, 11.13.2025, p.5    

Huwebes, Nobyembre 13, 2025

DPWH ba'y paniniwalaan pa?

DPWH BA'Y PANINIWALAAN PA?

mukhang DPWH nagpapabango
nasa headline sila ng isang pahayagan
nagsalitâ sa pananalasa ng bagyo
mga pambansang daan ay di madaanan

di mo na tuloy alam kung anong totoo
pag DPWH na ang nagsalitâ
silang pangunahing sa kurakot nabisto
ay mag-uulat sa bayan hinggil sa sigwâ

maniniwala ba o ito'y guniguni
tulad ng pinag-uusapang ghost flood control
aasahan ba ang kanilang sinasabi?
e, kawatan at sinungaling nga'y mag-utol

flood control project ba'y sasabihing maayos?
at di substandard ang gamit na materyales?
matitibay daw ang gawa kahit mag-unos
e, maraming binaha, duda'y di naalis

DPWH ba'y paniniwalaan
ng bayang galit sa mga trapong kurakot
ahensyang pangunahin nga sa kurakutan!
O, DPWH, dapat kang managot

- gregoriovbituinjr.
11.13.2025

* litrato mulâ sa headline ng pahayagang Pang-Masa, Nobyembre 11, 2025

Mababaw man ang kaligayahan ko

MABABAW MAN ANG KALIGAYAHAN KO

mababaw lang daw ang kaligayahan ko
kaya natatawa sa mumunting bagay
dahil diyan, napaisip tuloy ako:
ano ang malalim na kaligayahan?

mababaw lang ako, makakain lamang
ng tatlong beses isang araw, ayos na
di ko kaylangan ng kotse't kaharian
na sa kamatayan, di ko madadala

mababaw ako ngunit kayang sumisid
nakakangiti pa rin kahit na pagod
kasama'y dukhang nabubuhay sa gilid
kaysa korap na nabundat sa kurakot

oo, inaamin ko, mababaw ako
kaysa malalim nga, di naman masaya
ay, ako'y isa lang karaniwang tao
maglulupâ, makatang lingkod ng masa

- gregoriovbituinjr.
11.13.2025

Miyerkules, Nobyembre 12, 2025

Korapsyon: Kung anong bigkas, siyang baybay

KORAPSYON: KUNG ANONG BIGKAS, SIYANG BAYBAY
ni Gregorio V. Bituin Jr.

Nabasa ko ang sinulat ni National Artist Virgilio S. Almario sa kanyang kolum na Filipino Ngayon sa pesbuk hinggil sa baybay ng salin sa wikang Filipino ng corruption. Tinalakay nga niya kung korupsiyon ba o korapsiyon ang tamang salin. Basahin ang kanyang sanaysay na may pamagat na KORUPSIYON O KORAPSIYON? sa kawing na: https://web.facebook.com/photo?fbid=1403137705151190&set=a.503294381802198

Pansinin. Sa dalawang nabanggit na salitâ ay kapwa may titik i sa pagitan ng titik s at y. Hindi niya binanggit ang salitang korapsyon. Palagay ko'y dahil mas akademiko ang kanyang talakay.

Sa karaniwang manunulat tulad ko, natutunan ko ang isang batas sa balarila na nagsasabing kung anong bigkas ay siyang baybay. O kung paano sinabi ay iyon ang ispeling.

Kaya sa wari ko ay walang mali sa salitang korapsyon o kaya'y kurapsyon. Di tayo tulad ng mga Inglesero na talagang mahigpit sa ispeling.

Ang salitang korapsyon ang ginamit ng mga taga-Pasig sa kanilang konsiyertong Pasig Laban sa Korapsyon noong Nobyembre 8, 2025, kung saan isa ako sa naimbitahang bumigkas ng tulâ hinggil sa nasabing napapanahong isyu.

Kaya ang salitang korapsyon ang gagamitin ko sa ipapagawa kong tarp para sa paglahok sa isang konsyerto sa Nobyembre 22, kung saan nakasulat: National Poetry Day 2025: TULA'T TULIGSA LABAN SA KORAPSYON. Planong ganapin iyon sa isang komunidad ng maralita sa Malabon. Tutulâ ako sa konsiyerto bilang sekretaryo heneral ng pambansang samahang Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML).

Ang salitang iyon din ang madalas kong gamitin sa pagkathâ ng tulâ. At iyon din ang naisip kong gamitin sa isang munting aklat ng tulâ na ilalabas ko sa Disyembre 9, kasabay ng International Anti-Corruption Day. Ang nasabing libreto, na sukat ay kalahating short bond paper at nasa limampung pahina, ay may pamagat na TULA'T TULIGSA LABAN SA KORAPSYON.

Gayunman, iginagalang ko ang pagtingin ni Rio Alma (sagisag sa pagtulâ ni V. S. Almario) hinggil sa korupsiyon o korapsiyon. Si Sir Rio ay naging gurô ko sa pagtulâ sa LIRA (Linangan sa Imahen, Retorika at Anyo) nang kumuha ako ng pagsasanay rito mula Setyembre 1, 2001 hanggang grumadweyt dito noong Marso 8, 2002.

Halina't abangan ang paglulunsad ng munting aklat laban sa korapsyon sa Disyembre 9, ang pandaigdigang araw laban sa korapsyon. Inaayos lang ang lugar na paglulunsaran ng aklat.

11.12.2025

P.S. Salamat kay Ninong Dado sa litrato

Martes, Nobyembre 11, 2025

Ang payò nila hinggil sa pag-inom

ANG PAYÒ NILA HINGGIL SA PAG-INOM

birthday ni Dad sa Disisyete ng Nobyembre
pamangkin ko sa Disiotso ng Nobyembre
Disinwebe naman ang utol kong babae
habang utol kong lalaki'y sa Bentesyete

ngayong a-Onse, ikalimang death monthsary
ng aking butihing asawang si Liberty
ano't kayraming kaganapan ng Nobyembre
sa araw ni Bonifacio pa'y magrarali

may payò nga ang ama kong namayapa na
na hanggang ngayon ay akin pang dala-dala:
"Huwag kang mag-iinom pag nalulungkot ka.
Mag-inom lang kung may okasyon o masaya."

tiyak, iyan din ang nanaisin ng sinta
huwag kong lunurin sa alak ang problema
oo, sa payò sa akin ay tama sila
Dad, Libay, salamat sa inyong paalala

- gregoriovbituinjr.
11.11.2025

* litrato kuha sa kalapit na bar habang isang oras na naghihintay na magawâ ang tarp

Sana, Bagyo, tinangay mo na ang mga kurakot!

SANA, BAGYO, TINANGAY MO NA ANG MGA KURAKOT!

kayrami nang namatay sa bagyong Tino sa Cebu
si bagyong Uwan, nanalasa sa bansa ni Juan
sana ang tinangay nila'y korap na pulitiko
na nagpakasasa't nandambong sa pondo ng bayan

sana, namatay sa bagyo'y yaong mga kurakot
na birthday wish ng broadcaster na si Ms. Kara David
sana, inanod sa baha'y mga trapong balakyot
at di yaong mga mahihirap nating kapatid

bagyuhin sana'y mga kurakot sa ghost flood control
na nagsibukol ang bulsa sa nakaw nilang pondo;
salamat po, Sierra Madre, sa iyong pagtatanggol
sa maraming kababayan, lungsod at munisipyo

subalit kayrami mang SANA, baka di matupad
kung tao'y di kikilos upang ibagsak ang bulok
kung ang gulong ng katarungan ay sadyang kaykupad
at nanunungkulan pa rin ang mga trapong bugok

- gregoriovbituinjr.
11.11.2025

* litrato mula sa pahayagang Remate, 11.08.2025

Lagot sila kay Agot

LAGOT SILA KAY AGOT

artistang si Agot Isidro, may tanong sa atin
di palaisipan ngunit ating pakaisipin:
"Kung kayo si Sierra Madre, sinong iboboto n'yo?"
na sinundan pa, "Yung papayag na kalbuhin kayo?"

may pasaring pa, "Panay ang Salamat Sierra Madre,
pero iboboto, yung mga pro-mining." mensahe
n'ya'y tagos, anya pa, "So alam na next election ha."
simpleng pahayag, sa puso'y kumukurot talaga

sa ulat ay nagawa raw ng mga kabundukan
ng Sierra Madre puksain, mata ng bagyong Uwan
kaya maraming sa Sierra Madre nagpasalamat
tila isa itong paanyayang gawin ng lahat

maraming salamat sa mga pasaring mo, Agot
sa mga minahang naninira ng mga bundok
lalo sa mga pulitikong kurakot at buktot
na nararapat lang na mapiit at mapanagot

- gregoriovbituinjr.
11.11.2025

* ulat mula pahayagang Abante, 11.11.2025, p.5    

Sa panlimang death monthsary ni misis

SA PANLIMANG DEATH MONTHSARY NI MISIS

ginunita ngayong a-Onse ng Nobyembre
muli'y pagsinta ang padala kong mensahe
sa panglimang death monthsary ng aking misis
nagpapakatatag kahit naghihinagpis

di pangkaraniwang araw bawat a-Onse
ng buwan, inaalala ang kinakasi
marami mang trabaho ay gugunitain
bawat a-Onse ay may tulang kakathain

napakapayak man ng aking nagagawâ
nagninilay bilang tanda ng paggunitâ
sa tahanan ay may kandilang itinirik
habang sa iwing puso'y may sinasatitik

tititigan kong muli ang iyong larawan
na tanging magagawâ sa kasalukuyan
bagamat maraming pagtutuunang pansin
saliksik, pagsasalin, pagkilos, sulatin

- gregoriovbituinjr.
11.11.2025